'మరో ప్రపంచానికి' రుధిర ప్రస్థానం

విశ్లేషణ

- అనిశెట్టి రజిత - 9849482462

ఆమె రక్త పుష్పాలు రాల్చే అగ్ని చెట్టు...

ఆమె మానవ గౌరవ పతాకాన్ని ప్రజాస్వామీకరించేందుకు ఎగిరే శాంతి కపోతాల సమూహం..

ఆమె సమతాధర్మాన్ని నిత్యం కోడై కూసే మేల్కొలుపు..

ఆమె బహుజన నారీ భేరీ...

ఆమె రుధిర ప్రస్థానం మరో ప్రపంచం ఆవిష్కరణ కోసం...

మహాకవి సినారె అన్నట్లుగా ఆమె కవిత స్వాప్నికత. దార్శినికతల కలయిక. భావస్ఫోరకంగా మనిషిని నడిపించే చైతన్యానికీ, ధర్మాగ్రహానికీ సమస్త సజీవ గుణాలకూ నెత్తుటి ప్రతీక ఆ కవిత అని డా|| గోపి అంటే  నవ్య భారతాన్ని లిఖించడానికి సూర్యుడు ప్రజ్వరిల్లుతూనే ఉంటాడని డా|| కంచె అయిలయ్య చెప్పినట్లుగా ఉదయించే ఆ నీతి సూర్యుని కోసం భావజాలంతో కలాన్ని సంధిస్తున్న కవయిత్రితో పాటుగా మనమూ ఎదురుచూద్దాం. ఎదుర్కోను పోదాం.

కవయిత్రి చెప్పినట్లుగా 'కులం' అనే మహమ్మారిని దహించే ఒక ఆయుధమే భావవ్యక్తీకరణ, అది శక్తివంతమైన శరపరంపరల ప్రశ్నల జ్వలన!  అదే రుధిర ప్రవాహాలోంచి రుధిరాక్షరాలను రగిలించే కవితా ప్రస్థానం అమానవీయ అసమానతలను దనుమాడే అస్త్ర చికిత్స, చిట్టెంగట్టిన చీకటిని చీల్చి వెలుగుల ధారలతో శుద్ధిచేసే శస్త్ర శాస్త్ర ప్రక్షాళన.

నేను కవుల కవిత్వాన్ని ముసుగు కవిత్వం, ముసుగులు లేని కవిత్వంగా విడదీసి పరిశీలిస్తాను. ఝాన్సీ కుమారి కవిత్వం ముసుగులు లేకుండా పదునుగా సూటిగా సాగేది. అగ్ని పర్వతాల నుండి అగ్ని పుష్పాలను దూసుకొచ్చేది, మ¬దయాలను స్వప్నిస్తూ ఆహ్వానించేందుకు తగు సామాగ్రిని కూర్చుకునేది. ఆమె కవితా వస్తువులు భావ విస్ఫోటనాలు.

1990 నుండి 2000 సంవత్సరం వరకు ఝాన్సీ కె.వి. కుమారి రాసిన 27 కవితల పొత్తం ''రుధిర ప్రస్థానం'' కవితా సంపుటి. ''అగ్నిపుష్పం'' కవితతో ఆవేశంగా మొదలై ''ఎందుకు... ఎప్పుడు..?'' అన్న ఆవేదనా సంవేదనతో కూడిన ప్రశ్నలు విసిరేయడంతో ముగుస్తుంది ఈ గ్రంథం. అయితే ఆమె రుధిర ప్రస్థానం ముగిసినట్టు కాదు మ¬దయపు క్రాంతి కిరణాల స్పర్శ తాకనిదే ఈ కష్టాల ప్రయాణం, ఆశయాల యాత్ర ముగుస్తుందా...?

''రుధిర ప్రస్థానం'' ఏమిటో ఎందుకో అన్నది ఈ పొత్తంలోని తొలి కవిత 'అగ్నిపుష్పం' ప్రణాళికాబద్ధంగా చెప్తుంది.

''నీ చీకటికి నువ్వు సిగ్గుపడు / నీ లేమికి నువ్వు సిగ్గుపడు / నీ అవమానానికి నువ్వు సిగ్గుపడు / నీ అజ్ఞానానికి నువ్వు సిగ్గుపడు / నీ బానిసత్వానికి నువ్వు సిగ్గుపడు ... ఎర్రని నీ రుధిరం / కాంతిని, క్రాంతిని / కోల్పోయినందుకు సిగ్గుపడు''.

నిన్ను నీవు అంటే నీవున్న స్థానం నీ స్థాయి, నీ బతుకు చిత్రం ఎంత హీనంగా దీనంగా ఉన్నదో నీవు గ్రహిస్తేనే కదా నీ బానిసత్వం నిన్ను బాధపట్టేది... అందులోంచి బయటపడాలన్న తెగింపు తెచ్చేది... నీవు కర్మసిద్దాంతాన్ని నెత్తికెత్తుకొని ఈ బతుకింతే అని నీరసపడి అలవాటుపడిపోతే నీవొక వాడిన, రాలిన, ఎండిన పుష్పానివే. నీవున్న స్థితికి సిగ్గుపడితే నీ నెత్తురు వేడెక్కి ఎర్రగా ఉరకలెత్తుతూ నిన్నో అగ్నిపుష్పంలా మార్చి నీ చెమట నుండి కొత్త కాంతులు విచ్చుకునేందుకు దోహదపడుతుంది. ఈ కవిత అణగారిన 'కర్మజీవుల్లోని' మానవ అంశనూ... మానవ గౌరవ ఆకాంక్షనూ కదిలిస్తుంది. భారతదేశంలో అభాగ్యజీవుల అశ్రునయనాల్లో అగ్నిపుష్పాలను పూయిస్తుంది.

''కరిగిపోతూ వెలుగులును పంచే / కదిలే కొవ్వొత్తులు / పగిలిన గుండెల్లోనుండి పరమార్ధ గానాన్ని / పలికించే వెదురు పుల్లలు'', ఈ కవిత... సృష్టిలో మనం అల్పంగా భావించేవెన్నో అనల్పంగా పనిచేయగలవు. శ్రీశ్రీ చెప్పిన కుక్కపిల్లా, అగ్గిపుల్లా, సబ్బుబిళ్ళా ఏమంత ఘనమైనవి కాదు, కానీ వాటి అర్హత వాటికుంటుంది. సృష్టిలో వాటి పాత్ర వాటిది. బక్క కుక్కనైనా చులకనగా చూడరాదు, దాని రోజు దానికొస్తుంది. అప్పుడు మన అహం అంగలారుస్తూ కూలబడిపోతుంది.

కొవ్వొత్తులది చిన్న ఉనికే కానీ కొద్దిసేపటి కోసమైనా ఆ ఉనికి చీకట్లను బెదరగొడుతూ వెలుగులనిస్తుంది. వెదురుపుల్లల గురించి ఎవరికీ పట్టదు. కానీ వాటిని చిల్లుపొడిస్తే మధురమైన గాలిపాటలు వస్తాయి. ''సూర్యుణ్ణి మెడలో వేళ్ళాడేస్కుని / నిశిరాత్రిని గర్భాన ధరించి / మౌనంగా సాగిపోయే / పరిమళాలను / పారిజాతాలని భ్రమించబోకు / అవి నడిచే అగ్నిపర్వతాలే / ఏ క్షణమైన బ్రద్ధలవ్వొచ్చు / మరిగే లావా / నిన్ను దహించేయవచ్చు.

సామాన్యులు సర్వోన్నతులుగా, సర్వోన్నతులు సామాన్యులుగా మారే ప్రక్రియను పిడికిటపట్టి అరచేతిలో అగ్నికణాల సెగను భరిస్తూ చూపించే నిజాలు అగ్నిపర్వతాలు. కొండ అద్దంలో కొంచమై కనిపిస్తుంది కానీ అగ్నిపర్వతాలు ఏ అద్దంలోనూ ఇమడవు. అవి అల్పజీవుల నుండి చిన్న వస్తువులైనా పరిపక్వానికొచ్చిన సమస్య కాలాన్ని కదిలిస్తే విస్ఫోటించగలదు. ఇదే కవితా సందేశం. ఒకింత హెచ్చరిక.

''నడిరేయిలో అరుణోదయం'' అయ్యేటప్పుడు సృష్టిలో అల్లకల్లోలితాలు. అద్భుతాలు జరుగుతాయి. వాటిని రమణీయంగా చెప్తుంది కవయిత్రి.

లోకంలో పట్టరానితనమే మనకు అనుభవం. అంతకంతకూ కుంచించుకుపోతున్న మనిషి, నిస్తబ్ధంలోకి కుదించబడుతున్న  ఉనికి. శిధిలాలను పరుస్తూ చిగురులను మాడ్చేస్తూ రుద్రభూమిని వ్యాపింపజేస్తున్నది. ప్రపంచ కరుడుగట్టుకపోతున్నది. సారం నశిస్తూ బీళ్ళు నీళ్ళో అని అఘోరిస్తున్నాయి. శిధిలాల నడుమ మనిషి అనాకారపు శకలంలా ఎంతటి ఘోర దృశ్యం. ఏమీ శిధిల దృశ్యం !

''విరిగిన రెక్కల శకలాలను / ఏ ఎడారుల ఇసుక రేణువుల్లో వెతకను? / వెలుగు ద్వారాల కళ్ళు / ఏ చీకటిలో కూరుకుపోయాయో / ''ఇంతకీ ఆత్మ? / ఏది ? ఎవరు దోచేశారు?''

ప్రకృతి చిగురుల్ని మనం చిదిమేస్తే ఆ నిర్జీవాలు మనల్ని ఆవహిస్తాయి. ఇప్పుడు కావాల్సింది ఒక అంతం. తర్వాత అనంతం,  ఒక కొత్త సృష్టి. ఆ సృష్టిలో చిగురించే శిధిలాలను చూడగలిగిన అద్భుతం. అద్భుతాలన్నీ మహా విషాదంలోంచే జనిస్తాయని ఒక కవి అన్నట్లుగా అందుకు జాగరూకతతో సున్నితంగా  చేయగలగాలి ఆత్మిక నిర్మాణం. 'శిధిలాలు చిగురిస్తేనే' మనిషి మనుగడ. ఏదీ శిధిలం చేయకుండడమే మనిషి కర్తవ్యం. అదే ఈ కవి భావోద్దేశం.

ప్రపంచం రంగూ రుచీ ఆస్వాదనలు కోల్పోయిన దుస్థితిలో మనం ఉదయాల్నీ మ¬దయాల్నీ చూడగలమా? స్వేచ్ఛా పతాకం నిర్భయంగా నిలకడగా తలెత్తి రెపరెపలాడుతుంటే ఉదయాలన్నీ మ¬దయాలు కావా... ఉదయమెంత సహజమో మ¬దయం అంతే సహజం అయిన రోజున ఈ లోకం మారిపోదా... నవలోకం అవతరించదా....

మన దేశమొకటి స్వేచ్ఛ సాధించింది పరపాలన నుండి అనుకుంటే చాలదు. పౌరస్వేచ్ఛ, వ్యక్తి స్వేచ్ఛ కూడా పరిమళించాలి. స్వేచ్ఛంటే మానవగౌరవం, స్వేచ్ఛంటే కరుణ, ప్రజ్ఞ, సమతల మేలికలయిక.

అందుకోసం చేయాలి 'రుధిర ప్రస్థానం' ! అది మనిషి స్వేచ్ఛాగానాన్ని అనుసరించే జీవనయానం. గాజుబొమ్మల్లా నాజూకైన మనుషులు మానసిక సున్నితత్వాన్ని కోల్పోయారేం? కాలం విసిరే విషపు వలల్లో చిక్కి సర్వం నశింపజేసుకుంటున్నారు. వస్తువుల్ని కూడబెట్టుకుంటూ వాటితో అక్రమ సహచర్యం చేస్తూ అనుబంధాలను విస్మరిస్తున్నారు. దుఃఖాల్లో దిగబడిపోతున్నారు. సమూహంలో ఒంటరి గొర్రెల్లా దారి తప్పి, గురితప్పి, తప్పిదనాల దారుల్లో తచ్చాడుతున్నారు. వారికి దుఃఖం, వేదన వ్యక్తిగతమనే తెలుసు. దుఃఖమైనా వేదనైనా సమూహాలకి సంబంధించినదే అన్న ఎరుకలేదు.

''దుఃఖమంటే బోధివృక్షం ఎలుగెత్తి ఆలపించిన / కరుణ గీతం ! దుఃఖమంటే / సిలువ కొమ్మను పూచిన / శాంతి సౌరభం'' దుఃఖమంటే ఎన్నో అనుభూతుల విస్తారమైన అంశం. అందుకే అందరూ చేయాలి 'రుధిర ప్రస్థానం' తెలుసుకుని నడవాలి రుధిరంతో చెమ్మగిల్లిన భూమి మార్గాన. మనల్ని మనం మర్చిపోవడం ఒక్కోసారి అనివార్యమవుతుంది. క్రూర ప్రపంచంలో ఎన్నింటినో భరించాలి. ఎన్ని గాయాలనో సహించాలి. ఎన్ని కృత్రిక తొడుగుల్నో ధరించాలి. సహజీవనాలైనా సహచర్యలైనా ఉన్నట్టుండి తెగిపోక, ఆగిపోక తప్పదు. అనివార్యం జననం. అనివార్యం మరణం. ఏదీ తట్టుకోలేనప్పుడు ఎందుకైనా మంచిది ఎవర్నివారు మరిచి ఉండటమే మంచిది.

''కాలం అంచున'' నిలబడి మన ప్రపంచాన్ని చూసుకుంటే ఎన్నో 'జీవన రహస్యాలను ఆవిష్కరిస్తూ కాలం అంచుకి చేరుకున్నాం నేస్తం' అని చెప్పాలనిపిస్తుంది. జీవన రహస్యాలను హృదయంలో, జీవన సాఫల్యతలూ, వైఫల్యాలనూ కాలం కాన్వాస్‌ మీద చిత్రించుకున్న సమయాన్ని ''కాలం అంచున'' చేరి తడుముకోవడం ఒక అనుభవం. అందరం అందుకునే 'ఆహ్వానం' మృత్యువు. ''ఈ జీవితం ఓ మంచుతెరని / మృత్యువనే ఎండసోకగానే / కరిగిపోయే మబ్బుతునకని తెలుసు'' మనకు. ఈ క్షణికమైన జీవితపథంలో శాంతి అనేది మరీచిక లాంటిదే అని మన అనుభవం. అశాంతి మన ఆభరణం, శాంతి అందని మధుర ఫలం.

''శిధిల స్వప్నం'' వెక్కిరిస్తుంటే భయానకమైన అసమర్థ బతుకుల్ని బాగా అలంకరించుకొని లాగిస్తుంటాం. స్వయంకృతాపరాధాల్ని క్షణమైనా విమర్శకు పెట్టుకో....

''ఇక్కడ.. కవైనా కళాకారుడైనా / పదవి ఉన్నవాడైనా, కొన్నవాడైనా / ఎక్కించే నిచ్చెనలైనా, కాటేసే సర్పాలైనా / అంధత్వమే అందరి స్థిరాస్తి / అజ్ఞానమే అనంత చరాస్తి''... అంగట్లో దొరికే సరుకులకు కొదవేలేదు... అమ్ముడుబోయే బతుకులకు హద్దే లేదు.. సౌందర్య స్వప్నాలను శిధిలం చేసుకుంటూ శిధిల స్వప్నాలను ఆలింగనం చేసుకుంటూ శిధిలాల్లో గాయపడిన శిధిల స్వప్నంలా... మృత్యువుల కేళీల్లో మృత్యు స్పర్శకై ఎదురుచూస్తూ... ''ఎందుకు..? ఎప్పుడు...? ''ఎక్కడో తప్పిపోయిన బతుకుల చితుకుల మంటల్లో, అపశృతుల దీనాలాపనలతో, జననంలో మరణశాసనాల్ని లిఖించుకుంటూ.... గాయాల గమకాలను వల్లెవేసుకుంటూ ... గరళాన్ని మింగుతూ సజీవతలేని మరమనుషుల్లా చీకట్ల చిక్కాలను కట్టుకొని... ఎంత దుర్భరంగా మనమున్నాం !

అందుకే ఈ ''రుధిర ప్రస్థానం'' అందరూ ప్రక్షాళన కావాల్సిన ఒక సంఘర్షణాపధం. ఝాన్సీ కె.వి. కుమారి కలం కార్చిన రక్తకన్నీటి చుక్కల అక్షర జ్వలనం.

్జ్జ్జ

ఝాన్సీ కె.వి. కుమారి కృష్ణా జిల్లా ఉయ్యూరులో 2 అక్టోబర్‌ 1954లో కలతోటి సుందరరత్న దీనమ్మ - యెహానుగార్లకు జన్మించారు. 3 శాస్త్ర విభాగాల్లో యం.ఏ పట్టాలు పొందారు. ఎన్నో డిప్లోమాలు చేసారు. ఆకాశవాణిలో కార్యనిర్వహణాధికారిగా పనిచేసారు. జర్నలిస్ట్‌గా కాలమిస్ట్‌గా పత్రికా రచనలు చేసారు. కధ, కవిత, నాటిక, వ్యాసం, గేయం, అనువాదం, నవల మొదలగు అన్ని ప్రక్రియల్లో సాహిత్యసేద్యం చేసారు. వారి ప్రచురిత రచనలు : 'నిశ్శబ్ద రాగం', కవితా సంపుటి (1988), 'రుధిర ప్రస్థానం', కవితా సంపుటి (2008) 'వినిపించని రాగాలు', కధా సంపుటి (2001), 'అక్షర బిందువులు', నానీల సంపుటి (2007) 'నాతి చరామి', నాటకాల సంపుటి (2008), 'కాల నిర్ణేత అడుగుజాడలను స్పృశిస్తూ' యాత్రా కధనం (2008), 'విశ్వశాంతి - క్రీస్తుకాంతి,' కవితా సంకలనం (2008), 'అంతరంగం' - కాలమ్‌ వ్యాసాలు (2012).

వీరి ''వినిపించని రాగాలు'' కధా సంపుటి ''అన్‌సున్‌ రాగ్‌'' గా హిందీలోకి అనువదించబడి ప్రచురించబడింది. వీరి రచనలు ఎన్నో ఆంగ్లంలోకీ, హిందీలోకి అనువదించబడ్డాయి. వీరు ఆడియో క్యాసెట్లు కూడా తీసారు. వివిధ సందర్భాలలో పదుల సంఖ్యల్లో పత్ర సమర్పణలు చేసారు. అముద్రిత రచనలు ఎన్నో ఉన్నాయి. ఆకాశవాణి ద్వారా సంగీత రూపకాలు డాక్యుమెంటరీ డ్రామాలు రచించి, నిర్వహించారు. వివిధ సంస్థల్లో బాధ్యతలు నిర్వహించారు. ఇజ్రాయేల్‌, పాలస్తీనా, కౌలాలంపూర్‌, మలేషియా, సియోల్‌, దక్షిన కొరియా, ఇంగ్లాండు, అమెరికా దేశాల్లో పర్యటించారు. ఎన్నో సాహిత్య సన్మాన పురస్కారాలు అందుకున్నారు.

కులరహిత సమాజం కోసం, మనిషిలో మానవత్వాన్ని జాగృతం చేయడం కోసం నిర్మోహమాటంగా కవితాసేద్యం చేస్తున్న సోదరి ఝాన్సీకి శుభాభినందనలు !