సాహిత్య ప్రస్థానం జూన్‌ 2017

జూన్‌ 2017

సాహిత్య ప్రస్థానం జూన్‌ 2017

ఈ సంచికలో ...

  • ఫలవంతమైన ప్రజాకవి వేమన సదస్సు 
  • చరిత్రలో వేమన -వేమన చరిత్ర 
  • మహాచైతన్య జ్వాల వేమన 
  • తరగని సంపద వేమన పద్యాలు
  • వేమన పద్యాలు పురివిప్పిన పునరుజ్జీవన దశ
  • రాజకీయ వ్యవస్థ వేమన చూపు
  • వేమన కవిత్వం అభివ్యక్తి నైపుణ్యం 
  • వేమన రూపకం
  • వేమనపై పాటలు
  • తెలుగు ప్రజల చైతన్య బాహుబలి వేమన
  • పునరుజ్జీవన కాలంలో పుట్టాల్సిన కవి 
  • చారిత్రాత్మకం వేమన సాహితీ సమాలోచనం

చరిత్రలో వేమన వేమన చరిత్ర

తెలకపల్లి రవి
 వేమనతో పోల్చదగిన మరో ప్రజాకవి మనకు కనిపించరు. తమ తమ కోణాల్లో బాణీల్లో మహొన్నత శిఖరాలధిరోహించిన మహాకవులు కూడా ఆయన పదును ముందు పలుకుల ములుకుల ముందు నిలవడం కష్టం . అందులోనూ అన్ని రంగాలనూ సృశించిన వారు, అనుక్షణం గుర్తుకు వచ్చే శాశ్వత వాక్యాలు సృష్టించిన వారు మరిలేరు. తెలుగు భాషలో వేమన పద్యచరణాలు సామెతలుగా మారిపోయాయి. నానుడులుగా స్థిరపడిపోయాయి. ఎందుకంటే అవి జీవితంలోంచి వచ్చాయి.జీవితంలో నిల్చిపోయాయి. జీవితసత్యాలై పోయాయి.  
నాటికి నేటికీ తెలుగు వాడికీ వేడికీ వడికీ వరవడి వేమనే. ఆనాటికి బహుశా ఈనాటికి కూడా  వేమనతో పోల్చదగిన మరో ప్రజాకవి మనకు కనిపించరు. తమ తమ కోణాల్లో బాణీల్లో మహొన్నత శిఖరాలధిరోహించిన మహాకవులు కూడా ఆయన పదును ముందు పలుకుల ములుకుల ముందు నిలవడం కష్టం . అందులోనూ అన్ని రంగాలనూ సృశించిన వారు, అనుక్షణం గుర్తుకు వచ్చే శాశ్వత వాక్యాలు సృష్టించిన వారు మరిలేరు. తెలుగు భాషలో వేమన పద్యచరణాలు సామెతలుగా మారిపోయాయి. నానుడులుగా స్థిరపడిపోయాయి. ఎందుకంటే అవి జీవితంలోంచి వచ్చాయి.జీవితంలో నిల్చిపోయాయి. జీవితసత్యాలై పోయాయి. 

తరగని సంపద వేమన పద్యాలు

పల్లె రఘునాథ రెడ్డి
ప్రభుత్వ చీఫ్‌ విప్‌, మాజీ సాంస్క ృతిక శాఖా మంత్రి
తెలుగు జాతి ఉన్నంత కాలం తెలుగు భాష ఉంటుంది. తెలుగు భాష ఉన్నంతకాలం వేమన పద్యాలు ప్రజలలో 
ఉంటాయి. సాంఘిక దురాచారాలను అరికట్టడానికి వేమన పద్యాలు దోహదపడతాయి.తెలుగు జాతి ప్రతిష్టను ఖండంతరాల్లోకి విస్తరింపచేసిన మ¬న్నతుడు వేమన. నైతిక విలువలు పతనమవుతున్న నేటి రోజుల్లో వేమన సాహిత్యంను ప్రజల్లోకి విరివిగా ముఖ్యంగా పిల్లల్లోకి తీసుకెళ్ళాల్సిన అవసరముంది. విద్యార్థి దశ నుంచే వేమన పద్యాలను బోధించాలి. తెలుగు భాషాభివృద్ధికి ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉంది. 

వేమన పద్యాలు - పురివిప్పిన పునరుజ్జీవన దశ

ఎన్‌. గోప
మూడోది విస్త్రతదశ. బహుశా అనంతపురం సభల్లోనే దీనికి ప్రాతిపదిక పడిందని నాకనిపించింది. ఒకే వేదికపైన 14 పుస్తకాలు వెలువడటం, వందలాదిమంది సీరియస్‌ సాహితీవేత్తలు వివేచనా పరత్వంతో పాల్గొనటం, నేటి యువలోకంలోకి వర్తమాన ప్రాసంగికతతో వెళ్లాలని సంకల్పించటం ఇవన్నీ కొత్త ఆశలను చిగురింపజేస్తున్నాయి. 
ఏప్రిల్‌ 30, 2017న అనంతపురంలో 'వేమన సాహితీ సమాలోచన సదస్సు' పెద్దఎత్తున జరిగింది. 'సాహితీస్రవంతి' దానిని నిర్వహించింది. 250 సంఘాలు ఒక ఆహ్వానసంఘంగా ఏర్పడి అది ఘనంగా జరగడానికి తోడ్పడ్డాయి. గొప్ప విశేషమేమిటంటే - ఆ సభలో వేమన గురించిన 14 గ్రంథాలు ఆవిష్కరణ జరిగింది. వాటన్నింటినీ ప్రజాశక్తి బుక్‌హౌజ్‌ వారే ప్రచురించారు. వాటిలో 8 వ్యాస సంపుటాలకు మన నిస్తంద్ర తెలుగు విమర్శక శిఖరం రాచపాళెం చంద్రశేఖర రెడ్డి సంపాదకత్వం వహించారు. అలాగే బ్రౌన్‌ 1839 నాటి వేమన పద్యసంకలనం, రాళ్లపల్లి అనంతకృష్ణశర్మగారి 'వేమన', జి. కళ్యాణరావు గారి 'వేమన - వీరబ్రహం - ఒక సంభాషణ', కె.ఎల్‌. కాంతారావు గారు, కె. ఉషారాణి గారు సంకలనం చేసిన 'నిత్యసత్యాలు - వేమన పద్యాలు' కూడా వాటికి చేరాయి. అంతేకాకుండా 1980లో వెలువడిన నా 'ప్రజాకవి వేమన' పిహెచ్‌డి సిద్ధాంత వ్యాసం ఆరోముద్రణ, 'వేమన్న వెలుగులు' వేమన పద్యాలకు వ్యాఖ్యానం రెండో ముద్రణలను కూడా ఆ సందర్భంగా ప్రజాశక్తి బుక్‌హౌజ్‌ వెలువరించింది. 

వేమన కవిత్వం అభివ్యక్తి నైపుణ్యం

కొలకలూరి మధుజ్యోతి
వేమనను ప్రజలు ఎందుకు ఆదరించారు? ఎందుకు గుండెకు హత్తుకున్నారు? 1650 ప్రాంతం వాడిగా(వేమన వాదం - ఎన్‌.గోపి) భావించబడిన వేమన, శతాబ్దాలుగా ప్రజల నాల్కలపై నర్తించటానికి కారణం ఏమిటి? నేటి కర్ణాటక తమిళ ప్రాంతాలలో చావు పెళ్ళి సందర్భాలలో వేమన పద్యాలు పాడుకొంటార(విశ్వకవి వేమన Iహ)ని గర్వంగా చాటుకొంటున్నార. వేమనను రాష్ట్ర పరిధిని కూడా దాటించిన ఘనత ఏమిటి?
విశ్వకవి వేమన, ప్రజాకవి వేమన, సామాజిక కవి వేమన, ఆదర్శ కవి వేమన, సంఘ సంస్కర్త వేమన, యోగి వేమన అని వేమనను మనం నిత్యం తలచుకొంటూనే ఉన్నాం.

ఇన్ని రకాలుగా తలచుకోవటంలోనే వేమన తెలుగువారికి ఎంత సన్నిహితుడో అర్థం అవుతుంది. వేమనను తరాలుగా తెలుగు వారికి దగ్గర చేసినది వేమన సాహిత్యం. సాహిత్యాన్ని వారధిగా చేసుకొని కాలాల పొడుగునా జీవిస్తూ సాగుతున్న ధన్యజీవి వేమన.

నాలుగొందల ఏళ్లనాడే

కవి పిఎన్‌ఎమ్‌
పల్లవి :
నాలుగొందలేండ్లనాడె కుళ్ళును జూశావు
కళ్ళుమూసుకునుండలేక పద్యాలు రాశావు
నువ్‌ సెప్పిన సెరితలే నేడు
గుచ్చుతున్నాయింకా మాయని గురుతులై నేడు
అనుపల్లవి :
ఏమని చెప్పను వేమన సామీ దండాలు నీకూ
ఇపుడు లోకం తీరు రోజురోజుకూ గండాలు మాకు
చరణం :
దొంగలు దొరలై తిరుగుతున్నారు రౌడీలు రాజ్యమేలుతున్నారు.
కులం మతమని కొట్టుకుంటారు మీదే తప్పని తిట్టుకుంటారు..
తప్పులెన్నువారు తండోప తండమ్ము...(పద్యం)  ||ఏమని||

పునరుజ్జీవన కాలంలో పుట్టాల్సిన కవి వేమన.

గేయానంద్‌
రాయలసీమ 
అభివ ద్ధి వేదిక 
అధ్యక్షులు
వేమన రాయలసీమ కవి. ఒక పునరుజ్జీవన కాలంలో పుట్టాల్సిన కవి వేమన. మధ్య యుగాలలో, ఒక అంధకార యుగంలో వేమన పుట్టాడు. ఆశ్చర్యం వేస్తుంది. యూరప్‌లో పారిశ్రామిక విప్లవం తర్వాత పునరుజ్జీవన ఉద్యమాలు వచ్చాయి. సైన్స్‌ పెద్దయెత్తున సమాజంలోకి వచ్చిన తర్వాత వచ్చాయి. కానీ అటువంటి పునరుజ్జీవన ఉద్యమాలు ఏవీ లేకుండానే వేమన లాంటి వ్యక్తి ఆవిర్భవించడానికి  తెలుగు సమాజంలో ఉన్న శక్తి సామర్థ్యాలకు సంకేతం. ఈ రోజు సమాజంలో పరిస్థితులు చూస్తే ఏది తినాలి అనేది వ్యక్తుల స్వేచ్ఛకు వదిలేయడం లేదు. ఒక నియంత్రణ పెట్టాలి అని చూస్తున్నారు. ఏం చదవాలి అనేదానిమీద నియంత్రణ పెట్టాలి అని చూస్తున్నారు.  ప్రజల ఆలోచనల మీద ఒక నియంత్రణ పెట్టాలి లేదా నియంత్రించాలి అనే కాలంలో ఈ రోజు మనం రోజంతా వేమన గురించి మాట్లాడుకుంటున్నాం. 

వన్నె తగ్గని వేమన్న పదం

జంధ్యాల రఘుబాబు
నాలుగు వందల ఏళ్ళు దాటినా వేమన పదం కాని, పథం కాని వన్నె తగ్గలేదని అనంతపురం లో జరిగిన వేమన సాహితీ సమాలోచన రుజువు చేసింది. ప్రజల నాలుకలపై తారాడిన, తారాడుతున్న వేమన పద్యాలు నిత్య సత్యాలుగా ఇప్పటికీ వెలిగిపోవడం ఒకింత ఆశ్చర్యాన్ని, ఒకింత గర్వాన్ని కలుగజేశాయి. అందుకు మనం తెలుగువాళ్ళం కావడమే కారణం కావచ్చు. ''ఏమిటయ్యా, ఈ తెలుగోళ్ళు ఒక మనిషిని ఇంతగా ఆరాధిస్తారా?''  అని ఓ పాత్ర చెప్పే  మాటలు గుర్తొచ్చాయి.  నిజంగా ఎవరినైనా గుర్తుపెట్టుకోవటం, మరచిపోవటం రెండూ మనవారికి బాగా తెలుసు.   సమాజ సేవకులుగా, సంఘ సంస్కర్తలుగా ఉన్నత స్థానంలో పనిచేసినవారు, పేరు తెచ్చుకున్నవారు వేమనను ఎంతగా ఆరాధించారు? అసలు ఆయన చెప్పిన విషయాల్ని ప్రజలకు చేరవేయాలన్న ఆలోచన వారికి కలిగిందా? కలిగినా తొక్కిపెట్టారా? మనసు చంపుకొని ఆ పని ఎలా చేయగలిగారా అన్న అనుమానం మనక్కలుగుతుంది.  ఇంకో పక్క చూస్తే ఒక మహాకవి తన కవిత్రయంలో వేమనకు స్థానమిచ్చాడు. ఇంకో మేటి కవి వేమనను ఏకవచనంతో పలకలేక ''వేమనగారు''అనే రాశాడు. వేమన్న పదాలు వేళ్ళూనుకున్నంతగా ఇతరుల రచనలు సమాజంలో లోతుగా విస్తరించలేదని చెప్పిన కొందరు విమర్శకుల  మాటల్ని మనం ఒప్పుకోవాల్సిందే.