డాక్టర్‌ అమ్మిన శ్రీనివాసరాజు
77298 83223
'సాహిత్యం అంటే సమాజహితం కోరేది' అనే నానుడి ఉంది. కానీ ఒక్కోసారి దాని నడక మారి దారి తప్పుతుంది. తద్వారా అభాసుపాలై ఆదరణ మసకబారుతుంది. నేటి ఆధునిక సాహిత్య క్షేత్రంలో విరివిగా మొలకెత్తుతున్న 'కవితాలతలు' కూడా కొన్ని సరైన లక్ష్యం శైలి లేక రాశిలో ఎత్తుగా నిలిచిన, వాసిలో కురచై బక్క పలచనై పోతుంది.
సాధారణంగా కవి వర్తమాన పరిస్థితులపై ప్రతిస్పందిస్తూ తనదైన భావాలతో సమాజాన్ని జాగృతం చేస్తూ లోపకారకులను హెచ్చరించడం పరిపాటి. అందుకు భిన్నంగా రాయబడింది గాజోజు నాగభూషణం కవిత్వం 'ప్రాణదీపం'. అందరి కవులవొలే తాను సామాజిక పరిస్థితులపై ప్రతిస్పందించిన, అందులో ఓ వైవిధ్యం, విశిష్టత, రేఖామాత్రంగా కనిపిస్తూ పాఠకులకు నవీన అనుభూతిని అందిస్తుంది. అందుకు కారణం కవి ఎంచుకున్న వస్తువులు, పదబంధాలు, శైలి వగైరా.
అక్షరం మీద కవికి గల ఆత్మీయత గౌరవం చూస్తే ఆశ్చర్యం నిండిన ఆనందం కలగకమానదు. కలాన్ని విరవగలవు కానీ కాలానికి కాగడాలిచ్చిన ఇచ్చిన అక్షరాగ్ని జ్వాలల్ని ఆపగలవా? అంటూ 'కలం సైనికుల్ని' కుట్రపూరిత హత్యలు చేస్తున్న బూర్జువా వాదులను ప్రశ్నిస్తూ... అక్షరం అంటే ఆర్పేస్తే ఆరిపోయే దీపం కాదని, అది నిత్యం విస్ఫోటనాల 'సూర్యగోళం' అంటూ అక్షర విలువను అభివర్ణిస్తారు. కూల్చలేనిది కాల్చలేనిది 'అక్షరం' మాత్రమే అని హెచ్చరిస్తారు కవి 'గౌరీ లంకేష్‌' హత్యకు తన నిరసన గళం పలికిస్తూ.
ఆధునిక సమాజంలో అవతరిస్తున్న 'అవకాశవాద మానవ సంబంధాలు' గురించి మదనపడ్డ కవి 'కొత్తగా మొలకెత్తాలి' అంటూ వ్యంగ్య రీతిలో పదునైన భావాల మేళవింపుతో... 'మనిషికి మనిషికి మధ్య ఉన్నదల్లా/ అవసరాల ముసుగుల సయ్యాట/ అవకాశాలకై నవరస నటనల దోబూచులాట' అంటూ మానవ సంబంధాల మధ్య అల్లు కుంటున్నవన్నీ అనురాగపు బంధాలేనా? అని ధర్మాగ్రహం వ్యక్తం చేస్తారు. విద్యార్థులు అనాలోచనలతో పాల్పడుతున్న బలవన్మరణాలపై స్పందిస్తూ యువత విలువ భావితరానికి ఎంత అవసరమో చక్కగా చెబుతారు. చిగురించే మాను, చీమల ఐక్యత, గద్దల పోరును తార్కాణంగా చూపుతూ... యువతకు ఎంతో భరోసా ఇస్తాడు. 'మీరు ఉండాలి' అంటూ 'కాగితాలపై చెరిగిన ఆశల అంకెల తేడాలకు/ జీవితాల పుటలను చింపేసుకున్న బేలతనం/ నువ్వు పెంచిన కుక్కపిల్ల మరణిస్తే/ వెక్కి వెక్కి ఏడ్చావు/ మా రక్తంతో వెలిగిస్తున్న ఊపిరి దీపానివి ఆరిపోతే/ నిత్యం మాకు సూర్యుడు లేని చీకటి లోకమే కదా?/ అంటూ బిడ్డలను కోల్పోయిన తల్లిదండ్రుల కడుపుకోత ఆర్తిని అక్షరీకరించి ఆలోచింపచేస్తారు.
ప్రపంచాన్ని తన అదృశ్య హస్తాలతో పట్టిపీడించిన 'కరోనా' పై కూడా కవి తనదైన సామాజిక స్పఅహ వ్యక్తం చేస్తూ తన భావాలను కొన్ని కవితల ద్వారా వెల్లడించారు.
'కత్తివి నీవే..... ఖండిత శిరస్సు నీదే!' అనే కవితలో..
మనిషి ఎంతటి వాడైన ప్రకృతి ముందు తల వంచాల్సిందే అంటూ మనిషిని మనిషే కాపాడుకున్న 'దృశ్యానంతర సందేశం'గా కరోనా మహమ్మారిని అభివర్ణిస్తూ.... 'ఆట ముగిసే సమయానికైనా/ అసలు సత్యం తెలుసుకో/ మనిషి అణువంత/ప్రకృతి బ్రహ్మాండమంత/ దానికి లొంగి ఉంటే బతుకు/ లొంగ దీస్తానంటే చావు........' అటు ప్రకృతి జీవన సత్యాన్ని కవి ఎంతో సృజనాత్మకంగా చెబుతారు.
''కరోనా హమే చోడకర్‌ జావోన....'' ''బడి నారుమడి కావాలి'' వంటి కవితలన్నీ కరోనా కాలంలో సమాజంలో కలిగిన మార్పుల పట్ల ఆవేదనతో సాధారణ స్థితికి చేరాలన్న ఆశయంతో వెలువడ్డాయి.
సామాజిక సంగతులపై మాత్రమే దృష్టి మరల్చకుండా మానవ సంబంధాల పట్ల కూడా తనదైన కవితా దృష్టి సారించారు కవి నాగభూషణం. పునరుద్దాన పుష్పం, అమ్మమ్మ ఊరు, పోయి రావాలి మొదలైన కవితల నిండా మానవ సంబంధాలు, గ్రామీణ సౌందర్యాలు ఆరబోశారు. తన సోపతిగాండ్లపై అల్లిన కవన లతలు ఈ కవికి గల స్నేహభావం, గురుభక్తి వెల్లడిస్తాయి. తన సాహితీ గురువు 'నలిమెల సార్‌' భాషా సొగసులు భావితరానికి పంచాలనే తపనతో రాసిన 'భాషల చెట్టు' అందుకు ఓ ఉదాహరణ.
''ఈ చెట్టు/ నిజాయితీ వేళ్లపై నిటారుగా నిలబడింది/ తాల్యపు తుఫానులకు పొంగిపోలేదు/ కాల పరీక్షలో వచ్చే శిశిరాలకు ఎండి పోలేదు/ తన నీడన చేరిన కలధారుల/ కలలకు మెరుగులద్దుతూ/ పత్రహరితమై ప్రాణవాయువు పంచింది'' అంటూ అక్షర సత్యాలని ఆత్మీయంగా అక్షరీకరించారు. ''నొప్పి ఒక్కరిదైనా బాధ సామూహికం/ సంబురమెవ్వరిదైనా సందడి అందరిదీ/ కళ్యాణమైన కాటి కాడికైనా/ ఊరు ఊరంతా కలిసి నడిచే కలకలం.....'' అంటూ మానవాళికి ఉండాల్సిన అసలైన ఐక్యత భావం గురించి గుంభనంగా చెబుతాడు ''పగిలినసల్ల కుండ'' కవిత ద్వారా.
ఎనభై కవితా మొక్కల ఈ 'కవన పూదోట'లో మొలకల ఎత్తులు ఎక్కువైనా వాటిలోని సరళ గుబాళింపులు, స్వచ్ఛమైన తెలంగాణ తెలుగు పలుకుబడులు, పూపిందెలతో పొడవులోని అలసట, విసుగు, అసలే కనిపించవు. 'ప్రాణదీపం' అనే తొలి కవితలో కన్నతల్లి పడ్డ కష్టాలను కళ్ల ముందుంచుతూ తన స్వగతం మాత్రమే చెప్పుకున్నా ... ప్రతి సగటు జీవికి అది తన బాల్యపు పేదరికమే కదా! అన్న భావం కలగకమానదు.
నేటి ఆధునిక కాలంలో అందివచ్చిన ఓ కొత్త వెలుగు దీపం ఈ ప్రాణదీపానికి ప్రతిష్టాత్మకమైన 'కందికొండ రామస్వామి స్మారక పురస్కారం 2021' లభించడం అభినందనీయం.