ప్రజల పోరు పాటగట్టి తూటాగా పేల్చినోడ
జనబాధల గాధలతో జండా ఎగరేసిినోడా
రొమ్ములోన గుండెతోటి దుమ్మురేపి బతికినోడ
నీ ఆటపాటలతో ఉత్తేజం నింపినోడ
మహా గాయకుడు, ప్రయోగశీల ప్రయోక్త, ప్రజా కళా సేనాని గద్దర్‌ అస్తమయంతో ప్రజా సాంస్క ృతిక రంగం చిన్నబోయింది. వేలపాటల వటవృక్షం నేలకొరిగింది. ఒక అగ్గిగొంతుక, ఒక నిప్పుల కంఠం చరిత్రగా మిగిలిపోయింది. అస్వస్థతతో ఆస్పత్రిలో చేరి చికిత్స పొందుతున్న గద్దర్‌ ఊహించని రీతిలో హఠాత్తుగా కన్నుమూయడం అభ్యుదయ కళాభిమానులకు అశనిపాతమైంది. ఆట పాట మాట నటన నృత్యం చిందులతో సమాజమే రంగస్థలంగా, కళావనినే సమరభూమిగా చేసుకున్న గద్దర్‌ ప్రస్థానం- ప్రజా కళాసాహిత్య రంగాల్లో ఒక సజీవ పాఠం, ఒక నిరంతర సంగీతం. తన బాటలో వందల వేలమందిని ఉత్తేజపరచిన సృజన గద్దర్‌ ప్రత్యేకత. పల్లెటూరి పాటగాడుగా మొదలై జననాట్యమండలి పతాకగా రూపొంది, ఆఖరి వరకు ఆగని అమరగానమై, అరుణరాగమై విరాజిల్లిన విప్లవ స్ఫూర్తి గద్దర్‌. రాజకీయ సైద్ధాంతిక కోణాల్లో తేడాలుండొచ్చు గానీ ఎప్పటికప్పుడు ఎక్కడికక్కడ స్వచ్ఛమైన సమరగీతమై సాక్షాత్కరించిన ఆయన ఆశయబలం విషయంలో అన్యమైన అంచనాలకు అవకాశమే లేదు.
తను పాట కట్టని పోరాటం లేదు. తను నివాళులివ్వని అమరవీరులు లేరు. తన గజ్జెకట్టని ప్రజావేదిక లేదు. వాగ్గేయ కారుల వరవడికీ, ప్రజా కవులు గాయకుల వురవడికీ మన కాలపు మహా నిదర్శనం గద్దర్‌. ఆఖరి మజిలీలో ఆయన అడుగులను కొందరు ప్రస్తావించవచ్చు గాని తన ఎడతెగని పయనం ముందు అవి లెక్కలోవి కావు. లెక్కించాల్సినవీ కావు. సాహితీ స్రవంతి సుందరయ్య విజ్ఞానకేంద్రంలో మొదటిసారిగా జనకవనం జరుపుతున్నప్పుడు తనే స్వతంత్రంగా వచ్చి పాటపాడి పరవశింపచేసిన గద్దర్‌ అన్ని దశల్లోనూ దానికి అండగా ఉన్నారు. ఆ క్రమంలోనే, అందులో భాగంగానే ఈ విషయాలన్నీ చర్చించాడు. తన సుదీర్ఘ ప్రయాణం అనుభవాలనూ, అనుసరించిన పద్ధతులను, ఆలోచించిన విషయాలను ఆయన మాటల్లోనే చెప్పిన సవివరమైన ఇంటర్వ్యూ లోపలి పేజీల్లో వుంది. ప్రస్థానం పేరిట మాసప్రతిక ప్రారంభం కాకముందే వెలువరించిన ప్రత్యేక సంచికకు ఇచ్చిన ఆ ఇంటర్వ్యూ గద్దర్‌ ఇన్నర్‌ వ్యూ కూడా. కళాజీవిగా తన తపన, ఘర్షణ ఇందులో మనకు స్పష్టమవుతాయి. కవులూ కళాకారులెవరికైనా సృజన సమరశీలత గురించి చెప్పే అపురూపమైన అంశాలవి. గద్దర్‌కు అరుణాంజలులర్పిస్తూ ఆయనకు నివాళిగా ఆయన వారసత్వం కొనసాగించేందుకు మార్గనిర్దేశకంగా ఈ ఇంటర్వ్యూ పునర్ముద్రిస్తున్నాం.